Ghép cây là một kỹ thuật được sử dụng phổ biến trong trồng trọt. Vậy kỹ thuật ghép cây được tiến hành như thế nào? Cần những yếu tố nào để ghép cây thành công? Hôm nay hãy cùng chuyên mục Kỹ thuật cây trồng tham khảo ngay sau đây nhé!
Kỹ thuật ghép cây là gì?
Kỹ thuật ghép cây trồng hay thường được gọi là kỹ thuật nhân giống cây trồng. Là cách tách rời một chồi non hoặc một đoạn thân cây non vào “ở nhờ” vào một cây cùng họ để bắt đầu tăng trưởng và cho năng suất cao. Cây được chọn để ghép cần có những đặc tính thu hút mà nhà nông ước muốn, kể như: sống khỏe, tăng trưởng tốt, ra hoa đẹp, ra nhiều trái, quả ngọt,…
cần thiết phải biết chọn thời điểm ghép cây vào thời kỳ đâm chồi nảy lộc. Chọn loài cây tương ứng giống để ghép cành. Và định vị rõ ước muốn ghép cây để cho cây có hình thù đáng chú ý, cho cùng một cây mà ra đa dạng trái không giống nhau,…mà vận dụng đúng phương pháp ghép cây ổn.
Ưu điểm của kỹ thuật ghép cây
Năng suất cao là vướng mắc được bàn tới nhiều nhất của kỹ thuật ghép cây. Ghép cây hợp lý thì đảm bảo với bà con gốc ghép sẽ tăng trưởng bình thường khỏe mạnh. Và đáng chú ý nhành cây được ghép cho ra quả, đơm hoa giống như những nhánh khác trên toàn bộ gốc ghép.
nếu như bà con nghĩ ghép cây thì dễ suy cây thì điều này hoàn toàn sai lầm. điểm tốt của kỹ thuật ghép cây là giúp gốc ghép tăng khă năng chống chịu với điều kiện bất lợi của thời tiết như hạn hán, lũ lụt. Và tác động xấu của sâu bệnh. ngoài ra, người làm vườn có quyền điều chỉnh sinh trưởng của cây ghép cho cao hay lùn đi như ước muốn.
Vậy đã rõ kỹ thuật ghép cây là thủ pháp tuyệt vời để ươm giữ những đặc tính tốt , giữ được những giống cây quý. Ghép cây thành công Đem lại cho thị trường cây trồng những cây trái với “mẫu mã” đẹp. Từ đó, mà giá cả được thổi lên do mong muốn của người dân cao. Cái đau bị thách giá, mất mùa, hay vòng lẩn quẩn làm nông không giàu được cũng dần được xóa bỏ.
Nguyên tắc ghép cây
Ghép cây thì phải trên nguyên tắc phải chuẩn bị vật dụng ghép cây chuyên dùng bao gồm dao, kéo, băng keo , dây nilong mỏng. ngoài ra, buộc tuân thủ công thức ghép được nghiên cứu là chỉ ghép cây cùng họ và mối ghép phải kín thì dinh dưỡng mới tiếp xúc nuôi gốc và mắt ghép được. coi nhẹ các trình tự chỉ dẫn thì cây sẽ chết nên bà con cần cực kì lưu tâm.
Các phương pháp ghép cây
Có nhiều công thức ghép giống phổ biến như:
- ghép đỉnh sinh trưởng,
- ghép chắp,
- ghép rễ,
- ghép áp,
- ghép nêm,
- ghép dưới vỏ,
- ghép chẻ bên,
- ghép cửa sổ,
- ghép chữ T,…
Dụng cụ căn bản khi ghép cây
- Thuốc tiệt trùng: để ngăn ngừa truyền nhiễm bệnh cho cây con người phải tiệt trùng dụng cụ ghép bằng thuốc tẩy có độ đặc 1.5%
- Dao cắt: để cắt cành ghép và gốc ghép khi ghép. Có người sử dụng dao rọc giấy thay tuy vậy hiệu quả vết cắt không đẹp bằng.
- Dao ghép mầm: sử dụng để cắt ghép mắt và tách vỏ miệng vết ghép. Cán dao ghép làm bằng sừng để không phản ứng với ta-nanh trong vỏ cây, cán dao để tách vỏ miệng vết ghép.
- Cưa tay: để cưa gốc ghép to, giúp cho vết cắt trơn nét hơn.
- Kéo cắt cành: dùng để cắt ngọn gốc ghép hoặc cành ghép, gốc ghép.
- Vật liệu buộc: trọng điểm là dây ni lông và không dày quá 0,2mm.
Cách ghép cành cơ bản
Các bước ghép cành của kỹ thuật ghép cây chủ yếu được chia thành các bước sau đây:
chuẩn bị dụng cụ
Chuẩn bị các dụng cụ đầy đủ trước khi tiến hành ghép. Tiệt trùng các dụng cụ như dao, kéo cắt tỉa bằng thuốc tẩy có độ đặc ổn.
Chuẩn bị gốc ghép:
Cành phải được cưa sạch, cắt nhẵn vuông góc với trục chính của thân cây cần ghép. dùng một cái nêm dụng cụ cắt và một cái vồ. làm ra một vết tách hoặc “khe hở” qua tâm gốc ghép vào khoảng 5-7cm.
Tháo cái chêm của dụng cụ tách cành và lái đầu gắp của dụng cụ vào giữa khe hở mới tạo để có thể giữ gốc ghép mở ra trong khi cắm cành ghép.
Chuẩn bị chồi ghép:
Trong kỹ thuật ghép cây, một chồi ghép thường được thêm vào mỗi đầu của vết nứt. Vì vậy hãy chuẩn bị hai chồi ghép cho mỗi vết ghép. Chọn những chồi có ba hoặc bốn chồi tốt. sử dụng một con dao ghép sạch, sắc bén.
bắt đầu gần gốc của chồi thấp nhất và tạo hai vết cắt thon dài đối nhau dài từ 2 đến 4cm về phía cuối gốc của chồi ghép. Cắt bên có chồi thấp nhất dày hơn bên đối diện. đảm bảo phần cuối gốc của cành ghép thường xuyên thuôn nhọn dọc cả hai bên.
Chèn chồi ghép:
gồm có một chồi ghép trên mỗi đầu của khe hở, với mặt bao quát hơn của hình chêm hướng ra ngoài. Gốc của mỗi cành ghép phải tiếp xúc với gốc của gốc ghép.
Làm sạch vết nứt ghép:
Vết cắt ghép phải được phủ sáp để toàn bộ các bề mặt vết cắt được bao phủ. Các vết nứt đôi lúc kéo dài khi sáp đông lại. kiểm duyệt sáp sau vài ngày và một lần nữa sau vài tuần để cam kết rằng tất cả các bề mặt đều được che lấp.
Bảo vệ mảnh ghép:
Tháo thiết bị ghép ra khỏi khe hở để gốc ghép có khả năng đóng lại. áp lực từ gốc ghép sẽ giữ chặt các chồi ghép tại chỗ. Trám kỹ toàn bộ các bề mặt đã cắt bằng sáp ghép hoặc sơn ghép để tránh nước và ngăn khô.
nếu cả hai chồi trong khe nứt “mất đi”, thì một giống nói chung sẽ tăng trưởng nhanh hơn so với chồi còn lại. Sau mùa sinh trưởng trước tiên, chọn cành khỏe hơn và tỉa bỏ cành yếu.
Nhiệt độ của sáp ghép rất cần thiết. Nó phải đủ nóng để có thể chảy, nhưng không quá nóng để làm chết mô thực vật. gần đây, chất trám kín dạng sơn đã thay thế sáp trong mọi lĩnh vực vì chúng dễ sử dụng hơn và không nóng.
Kỹ thuật Ghép mắt
Mắt ghép là chồi non nhú lên trên nách lá.
Cành lấy mắt ghép là những cành “bánh tẻ”, đường kính gốc cành từ 6- 10 mm tùy mùa ghép và tùy vào giống loài. Mỗi cành có từ 6-8 mầm ngủ ở các nách lá to. Nên chọn những cành ngoài bìa tán, vẫn chưa có sâu bệnh và ở các cấp cành cao. Mỗi cành có từ 6-8 mầm ngủ ở các nách lá to. Vệ sinh chăm sóc và chuẩn bị gốc ghép như ở công thức ghép đoạn cành.
Có 2 phương pháp ghép mắt chủ yếu là: ghép chữ T và ghép cửa sổ.
– Ghép chữ T:
- Thường sử dụng cho những cây non, vỏ mỏng, gốc ghép phải đang lên nhựa mới làm được.
- Mở miệng gốc ghép như sau: sử dụng dao ghép rạch một đường ngang 1cm cách mặt đất từ 10-20cm. Sau đó từ điểm giữa rạch một đường vuông góc với đường rạch trên dài 2 cm làm thành hình chữ T; sử dụng mũi dao tách vỏ theo chiều dọc vết ghép. Mắt ghép có kèm theo cuống lá, dài 1,5-2cm, có một lớp gỗ rất mỏng ở phía trong. Lát cắt phải thật : ngọt tránh dập nát tế bào ở phía trong. tay mặt cầm cuống lá gài mắt ghép vào khe dọc chữ T đã mở, đẩy nhẹ cuống lá xuống. dùng nilông mỏng và bền buộc chặt và kín vết ghép lại. Buộc càng chặt càng tốt.
1: thu thập mắt ghép
2: Tách vỏ hình chữ T trên gốc ghép
3: Đặt mắt ghép vào gốc ghép
4: Quấn kín bằng dây nilon
5: Kết quả một khi mắt ghép phát triển tốt
- tùy vào mùa vụ và giống loài cây mà sau ghép 15-20 ngày có thể mở dây buộc, kiểm duyệt sức sống của mắt ghép. nếu như mắt ghép xanh, cuống lá vàng và rụng đi là chắc sống. Từ 7-10 ngày một khi mở dây buộc có khả năng cắt ngọn gốc ghép.
– Ghép cửa sổ:
- Thường Dùng so với những cây to, vỏ dày và già.
- dùng dao ghép mở “cửa sổ” trên thân gốc ghép. nếu như đất ẩm thì mở cửa sổ cao, đất khô cần ghép thấp hơn. Kích thước miệng ghép “cửa sổ” 1 x 2 cm. Bóc một miếng vỏ trên cành ghép đã mở. Đặt mắt ghép vào “cửa sổ” đã mở của gốc ghép, đậy cửa sổ lại và quấn dây nilông mỏng cho thật chặt. Trong vài ngày dầu không nên tưới vì có thể làm úng và hỏng mắt ghép. Sau ghép 15-20 ngày có thể mở dây buộc và cắt miếng vỏ đậy ngoài của gốc ghép, nếu có nhựa hàn kín, chứng tỏ việc ghép dã thành công. Cắt ngọn gốc ghép cách vết ghép 2cm và nghiêng một góc 450 về phía ngược chiều với mắt ghép. Ghép cửa sổ là một trong các phương pháp ghép có tỷ lệ sống tối đa.
Kỹ thuật ghép cây nối ngọn
Là cách ghép dùng chồi ghép tiếp nối trên ngọn gốc ghép đã bị cắt bỏ, su đó dùng bao nylon bọc kín chồi ghép, khỏng 1 tháng sau chồi ghép sẽ dính liền với gốc ghép, đây chính là cách dễ thực hiện nhất. đơn giản thực hiện trong nhà hoặc vườn ươm, với cách ghép cây này môt ngày một kỹ thật viên thành thạo có thể ghép được 1000 cây
Ưu điểm:
- Dễ thực hiện trong quá trình ghép và quản lý độ ẩm ánh sáng trong thời gian đợi cây liền da thành công
- Tốc độ nhanh: Một kỹ thuật viên có thể thực hiện từ 500 cây đến 1000 cây mỗi ngày, một số lượng các cách ghép khác không thể thực hiện được
- có thể ghép trong nhà lưới, vườn ươm
Nhược điểm:
- tỷ lệ thành công không vượt quá mức cho phép, trung bình chỉ từ 60%-85%
- Cây sau ghép nhỏ do tăng trưởng từ mầm trên chồi ghép nên phải nuôi thời gian khá dài mới có cây thành phẩm.
- yêu cầu quá trình chẩn bị kỹ trước và sau ghép
những loại cây có thể ứng dụng cách ghép cây này: bơ, nhãn, điều, ghép mai….
Cách ghép cây nhãn tím công thức nối ngọn
Một lưu ý đối vớ ghép nối ngọn là không dùng bất cứ phân bón gì trong khoảng trước và sau ghép 1 tháng (đây là lưu ý quan trọng trong bất cứ cách ghép nào, để đạt tỷ lệ thành công cao cần cách ly khoảng 1 tháng, nhưng trước đây phải có phân bón để cây đạt đột khỏe mạnh cụ thể, điều này nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thành công)
Cách xử lý chồi ghép để đạt phần trăm thành công cao
Cách ghép cây chuôi cành thực tế được các nhà vườn ở vùng Cái Mơn Bến Tre Áp dụng trên nhiều loại cây bởi tính tiện dụng đáng chú ý nó mang lại như ghép: sầu riêng gốc nhớt, ghép cây bơ,…., ở một số vùng khác như Tây Nguyên, Đông Nam Bộ sử dụng cho ghép điều, cà phê…
Thời điểm ghép cây tuyệt vời nhất
Bà con nhớ ghép cây cần chọn ngày trời quang, mưa tạnh, có nắng nhẹ. Trong ngày tuyệt vời nhất nên tránh thời khắc lúc sáng sớm vì sương đọng nhiều. nhưng tranh thủ ghép lúc trời mát, sương đã khô, cây đã có đủ lượn nước càn thiết. Từ 7 – 10 h buổi sáng và chiều thì chọn khung giờ từ 15h – 17h là hợp lý.
Ghép trời mưa thì cây dễ bị úng, mối ghép dễ bị tổn thương vì nhiễm trùng mà ghéo không thành công. Ghép lúc trời nắng gắng thì cây mất nước, bề mặt ghép quá khô khó mà làm chất kết dính tự nhiên cho gốc và mắt ghép. nếu như buộc ghép cây vào mùa hè thì cần che chắn 50 – 70 % ánh sáng và sau vài ngày tưới nước để giữ ẩm cho cây.
Mỗi loại cây sẽ có thời vụ ra hoa kết trái tùy mùa. Nhà vườn nên tính toán thời điểm sinh trưởng có để cây sinh trưởng phát triển phù hợp định. Ví như thời điểm tốt nhất ghép mai là cuối tháng 3 trở đi, khi cây tích trữ đủ nhựa để nuôi mầm. Cây lan Đại Châu thì phải nên ghép vào cuối mùa Xuân, tháng 3, tháng 4 một khi hoa tàn. Cây bười thời điểm bắt đầu ghép từ đầu dịp tháng 4, 5 là có hiệu quả nhất.
Tổng kết
Có rất nhiều phương pháp trong ghép cành có thể kể đến tuy nhiên tôi đã lên danh sách một số lối ghép dễ dàng nhất để độc giả có thể hiểu. nếu như ước muốn tìm hiểu về các phương pháp ghép cây thú vị khác như ghép mắt, chiết, giâm cành… Hãy luôn theo dõi và ủng hộ daycatmay.edu.vn để tự mình có khả năng trở thành một kỹ sư ghép cây nhé!
